Rusya Suriye’de ağırlığını koyuyor

ÇarÅŸamba günü Åžam’da Suriye Devlet BaÅŸkanı BeÅŸÅŸar Esed ile bir araya gelen Mihail Bogdanov, görüÅŸme sonrasında yaptığı açıklamada Moskova’nın ABD ile Suriye rejimi arasındaki görüÅŸmeye ev sahipliÄŸi yapmak istediÄŸini belirtti.

Konuyla ilgili teklifi Suriye rejimine sunduklarını belirten Bogdanov, “EÄŸer Åžam Moskova'da görüÅŸmek isterse ABD yönetimi ve diÄŸer taraflarla bu konuyla ilgili görüÅŸeceÄŸiz” dedi.

Bogdanov, Suriye krizinin çözülmesiyle ilgili yeni barış giriÅŸimlerinin hayata geçmesiyle ilgili ABD ile temas halinde olduklarını da belirtti.

Rusya son dönemde Suriye krizinde ağırlığını koymaya ve ‘merkez ülke’ haline gelmeye çalışıyor.

Bogdanov 7 Aralık’ta Ä°stanbul’da Suriye Muhalif ve Devrimciler Koalisyonu (SMDK) BaÅŸkanı Hadi Bahra ile görüÅŸmüÅŸtü.

Kısa bir süre önce de Suriye DışiÅŸleri Bakanı Velid Muallim Rusya’da Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin ve DışiÅŸleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya gelmiÅŸti.

Rusya’nın bir diÄŸer hedefi Moskova’da Suriye rejimi ve muhalefetini bir araya getirerek yeni bir Cenevre süreci baÅŸlatmak.

Suriye iç savaşını sonlandırmayı hedefleyen ancak baÅŸarısızlıkla sonuçlanan Cenevre görüÅŸmeleri de ABD ve Rusya inisiyatifinde gerçekleÅŸmiÅŸti.

Rusya muhalefeti sıkıştırıyor

Al Jazeera Türk’e bilgi veren SMDK yetkilileri, Rusya ile SMDK arasındaki temasların son dönemde arttığını ve Rusya’nın muhalefeti masaya oturması için sıkıştırdığının söyledi.

SMDK yetkililerine göre Moskova, ‘barış görüÅŸmelerinin’ bir an önce baÅŸlamasını istiyor ve Suriye muhalefetine acele etmesi için baskı yapıyor.

‘Ä°ran-Rusya giriÅŸimi’ iddiası

Suriye krizinde denklemin bir tarafında da Esed rejiminin bölgedeki en önemli destekçisi Ä°ran duruyor.

Suriye Devlet BaÅŸkanı BeÅŸÅŸar Esed yönetimine ve Hizbullah'a yakınlığıyla bilinen Lübnan merkezli Sefir gazetesi, Rusya-Ä°ran giriÅŸimiyle yeni bir planın gündeme getirildiÄŸini ve bu plana göre, Esed'in bazı yetkilerinden taviz vermeye hazır olduÄŸunu ve önce Moskova'da sonra Åžam'da muhaliflerle diyaloÄŸu kabul ettiÄŸini yazdı.

BeÅŸÅŸar Esed'in yılbaşından sonra Rusya'ya gideceÄŸini öne süren gazetenin haberinde, "Nisan ayında, çoÄŸunluÄŸu muhaliflerden oluÅŸacak, Ahmed Muaz Hatip baÅŸkanlığında bir hükümetin kurulmasını da öngören giriÅŸimi görüÅŸeceÄŸi" iddiası yer alıyor. Habere göre Hatip baÅŸkanlığındaki yeni hükümetin, anayasa yazma ve genel seçime hazırlanma görevleri olacak. Haberde, söz konusu hükümette, Rusya'nın ısrar ettiÄŸi gibi Savunma Bakanlığı ile hava, askeri emniyet ve devlet emniyeti birimlerinin Esed'de kalacağı, Ä°çiÅŸleri Bakanlığının muhaliflerde kalmasında ise bir sakınca görülmediÄŸi ileri sürüldü.

Ancak Suriyeli muhalifler gazetenin iddialarına ÅŸüpheyle yaklaÅŸtıklarını söylüyor ve Ä°ran ve Rusya'nın Suriye krizinin önemli ve güçlü bir tarafı olması nedeniyle, tüm tarafların memnun kalacağı bir çözüm için çaba göstereceÄŸini veya tarafsız arabulucu rolünü oynayacağını düÅŸünmüyor.

Åžam-Moskova-Tahran trafiÄŸi

Åžam- Moskova- Tahran üçgeninde dikkat çeken trafik, SMDK’nın ilk baÅŸkanı Ahmed Muaz Hatip’in Moskova’yı ziyaret etmesi ve sonrasında Esed rejimi ile masaya oturulabileceÄŸi yönünde mesajlar vermesiyle yaklaşık iki ay önce baÅŸlamıştı.

Daha sonra BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan De Mistura, Suriye’de Halep’ten baÅŸlayarak bazı bölgelerde çatışmaların dondurulması (freeze zones) planını açıklamış ve kısa bir süre sonra bu planı Åžam’da BeÅŸÅŸar Esed ile paylaÅŸmıştı.

Esed bu görüÅŸmeden saatler sonra planın ‘üzerinde çalışılmaya deÄŸer’ olduÄŸunu açıklamıştı.

Bu temastan sonra Suriye DışiÅŸleri Bakanı Velid Muallim bu kez Rusya’ya giderek Putin ve Rusya DışiÅŸleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüÅŸmüÅŸtü.

Suriye rejimine yakın El Vatan gazetesi, bu görüÅŸmede Suriye’de siyasi bir çözümün yol haritasının masaya yatırıldığını ve Ahmed Muaz Hatip gibi ‘bağımsız muhaliflerin’ de dahil edildiÄŸi bir çözüm planının görüÅŸüldüÄŸünü yazmıştı.

Bu hafta içinde dikkat çeken iki önemli geliÅŸme ise, BM Temsilcisi De Mistura’nın Gaziantep’te bu yeni planı muhalif gruplarla görüÅŸmesi ve Suriye DışiÅŸleri Bakanı Velid Muallim’in Tahran ziyareti oldu.

'Muhalefeti bitirme planı'

Suriyeli muhalifler, De Mistura’nın planını muhalefeti bitirme planı olarak görüyor ve kendilerine ‘Esed’i bırak, IŞİD ile savaÅŸ’ baskısının yapıldığını iddia ediyor.

Suriye krizinde Esed’i rahatlatan bir diÄŸer geliÅŸme ise, en büyük destekçisi Ä°ran ile ABD’nin, Irak’ta IŞİD’e karşı mücadele adı altında adı konulmamış bir ortaklığa gitme ihtimalinin doÄŸmuÅŸ olması oldu.

Sahadaki etkisini 'koz' olarak kullanmaya çalışan Ä°ran, bu noktada Esed’in koltuÄŸunu korumasını saÄŸlayacak bir ‘siyasi çözümü’ hayata geçirmek için uÄŸraşıyor. De Mistura’nın planına Ä°ran’ın yanı sıra Rusya ve ABD de destek veriyor.

 

 

Kaynak: Al Jazeera